Prijsvraag GNMF

Prijsvraag GNMF: Pluk van de Petteflet Natuur- en Milieuprijs 2015
In het voorjaar van 2015 hebben de provinciale milieufederaties een prijsvraag uitgeschreven waarin werd opgeroepen particulaire natuurinitiatieven in te dienen. Per provincie wordt bepaald welk initiatief het beste is. Dit initiatief krijgt de Pluk van de Petteflet Natuur- en Milieuprijs 2015 alsmede een geldbedrag van 250 euro. Vervolgens dingen de 12 beste initiatieven mee naar het beste initiatief van Nederland, waaraan een geldbedrag van 3.000 euro verbonden is.

De werkgroep Bosrijk heeft een initiatief ingediend om te komen tot een min of meer aaneengesloten complex van 'oud' bos binnen het Ketelwald tussen Nijmegen en het Duitse Kleef. Ga naar onze inzending voor de provincie Gelderland.

In het voorjaar van 2015 is ons initiatief beloond als zijnde het beste van de provincie Gelderland. En natuurlijk gingen we daarna ook voor de landelijke prijs. Hiervoor hebben we een film van 5 minuten gemaakt, samengesteld uit fragmenten die zijn opgenomen in het Ketelwald. In de film leggen we uit wat het plan is van werkgroep Bosrijk. De film staat op Youtube en is te zien door te klikken op Inzending landelijke prijs 2015.

Op 10 mei heeft Flip van Duijn, de zoon van Annie M.G. Schmidt, en tevens voorzitter van de landelijke jury, bekend gemaakt dat Bosrijk behoorde tot de drie geselecteerde kandidaten. Vervolgens kon iedereen tot 1 juni zijn of haar stem uitbrengen op één van de drie genomineerden. In de radio-uitzending van 7 juni 2015 is de winnaar van de landelijke Pluk van de Petteflet Natuur en Milieuprijs bekend gemaakt: Michel Lintermans met zijn Stationspark Deurne.


1. Marcel Kamp en Lieke Vullings van de werkgroep Bosrijk krijgen de Pluk van de Petteflet Natuur- en Milieuprijs 2015 uitgereikt door Volkert Vintges, directeur van de Gelderse Natuur- en Milieufederatie (rechts).

2. Daarnaast ontvangt Lieke namens de werkgroep Bosrijk een origineel exemplaar van het boek Pluk van de Petteflet van Annie M.G. Schmidt en Fiep Westendorp.

We hebben als werkgroep Bosrijk de volgende tekst ingediend:

Een oeroud woud herstellen.
Ten zuidoosten van Nijmegen tot ver in Duitsland ligt een groot natuurgebied: het Nederrijkswoud en het Ober Reichswald. Het gebied is al sinds mensen-heugenis natuur, maar de natuur die er nu te vinden is toch moeilijk oud te noemen. De bomen zijn zelden ouder dan 100 jaar. Ons idee is om in dit gebied een natuurlijk bos te laten ontstaan dat zoveel mogelijk ongemoeid door mag groeien.
Een voorbeeld is voor ons New Forest in Engeland: New maar toch al bijna duizend jaar oud. De naam die wij - in navolging van anderen - aan het "nieuwe oude bos " willen geven is Ketelwald. Deze naam stamt uit een tekst van rond het jaar 1000 waarin gemeld wordt dat de latere Keizer Otto de 2e in dit bos geboren werd.

Ketelwald.
De natuur stoort zich niet aan grenzen. Het Ketelwald van 10.000 ha ligt over provincie- en landsgrenzen heen: het ligt in twee Nederlandse provincies (Gelderland en Limburg) en in één Duitse deelstaat (Nordrhein-Westfalen). In de voorlaatste ijstijd is in deze regio een stuwwal gevormd die tot bijna honderd meter hoogte reikt. Er omheen liggen natte gebieden waar het regenwater dat op de stuwwal valt als kwelwater aan de oppervlakte komt. Eeuwenlang is uit de natuur op en rond de stuwwal alles wat bruikbaar is weggehaald, waardoor de bodem verarmde en uiteindelijk grote delen van het bos vervielen tot schrale heide. Slechts hier en daar bleven restjes van de oorspronkelijk natuur over. De laatste eeuw is er veel bos aangeplant.

Natura2000.
Binnen het Ketelwald zijn de Geldenberg en de Kranenburger Bruch in Duitsland, en de Sint Jansberg en de Bruuk in Nederland aangewezen als Natura2000-gebieden. De Geldenberg en de Sint Jansberg hebben al veel kenmerken van oud bos, maar niet alle. Zo is bijvoorbeeld de hoeveelheid dood hout nog niet op orde. Onze wens is dat deze gebieden alle kenmerken van oud bos mogen gaan krijgen, maar vooral dat ze met elkaar verbonden worden.



De tijd is er rijp voor.
Natura2000 biedt de hoogste bescherming, maar een essentieel element in die bescherming is zelden gerealiseerd: het maken van netwerken van typen natuur. We willen daar een begin mee maken door een netwerk van oud bos te realiseren in het Ketelwald. Veel soorten organismen die kenmerkend zijn voor oud, natuurlijk bos leven van dood hout. Die soorten blijken veel minder mobiel dan vaak gedacht en kunnen zich niet van de ene snipper oud bos naar de andere verplaatsen. Het onderzoek daarnaar staat overigens nog in de kinderschoenen vanwege het simpele feit dat er weinig oud bos is. Duidelijk is dat de snippers oud bos als het ware eilanden zijn waar de kenmerkende soorten makkelijk kunnen uitsterven, bij voorbeeld bij klimaatverandering. Door de snippers met elkaar te verbinden met corridors met inlandse - liefst grote - bomen en struiken, veel dood hout en een grote diversiteit ontstaat een robuuster bos.

Drie dingen willen we komend jaar realiseren:
1. De kernen oud bos en de beoogde corridors markeren op een kaart en overleggen met Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer en met andere eigenaars. In 2016 willen we met voorlichtingsborden en een wandelroute het oude bos (in wording) in de realiteit markeren.
2. Een website "Bosrijk" maken (reeds in de lucht).
3. Een openbare discussie starten over de toekomst van oud bos in Nederland aan de hand van het voorbeeld Ketelwald. We willen via ingezonden stukken en artikelen dit idee in de media zichtbaar maken. Ook willen we een conferentie hierover organiseren waarin we met de eigenaars en andere stakeholders overleggen. Deelname aan deze wedstrijd is een concrete invulling van dit punt.